Als de aardappel uw vak is, lees Aardappelwereld magazine digitaal en op papier

Schimmelziekten in aardappelen: Rhizoctonia

7 februari 2023

Rhizoctonia solani (naam voor het perfecte stadium: Thanatephorus cucumeris) is een algemeen in de grond voorkomende schimmel, die bij veel gewassen schade veroorzaakt. De schimmel veroorzaakt op aardappelen een serie symptomen.

De meeste schade in de pootgoedteelt komt voort uit de aanwezigheid van sclerotiën op de knollen. Dit verschijnsel wordt lakschurft genoemd. Omdat met lakschurft bezet pootgoed problemen kan geven bij de opkomst worden door de NAK normen gehanteerd voor de mate van toelaatbare bezetting van pootgoed.

Lakschurft

R. solani wordt onderverdeeld in een aantal zogenaamde anastomosegroepen (AG’s). Deze AG’s zijn gespecialiseerd op één of enkele gewassen. De Rhizoctonia die aardappelen aantast behoort tot de anastomosegroep 3 (AG 3). Echter ook andere AG’s dan AG 3 kunnen sclerotiën (lakschurft) op aardappelknollen vormen. Lakschurft is het bekendste symptoom. Op knollen komen donker gekleurde korstvormige structuren voor. Ze vallen vooral op bij gewassen aardappelen, omdat de gitzwarte sclerotiën, die er bij het wassen niet afgaan, sterk afsteken tegen de schone schil. Lakschurft is met de nagel makkelijk te verwijderen. Lakschurft begint als kleine lichtgrijze kussentjes, een verdichting van schimmeldraden, die zich binnen enkele dagen sterk kunnen uitbreiden en zwart worden. De verdeling van lakschurft op de knol en de grootte van de sclerotiën is variabel. Meestal komen afzonderlijke sclerotiën voor van 1 tot 5 mm dik en 1 tot 10 mm groot, maar soms kan een knol of een gedeelte ervan door een zwarte korst omgeven zijn. De ontwikkeling van lakschurft wordt zeer bevorderd door doodspuiten van het gewas in een vroeg stadium van ontwikkeling, zoals dat bij de Nederlandse pootgoedteelt gebeurt. Na looftrekken is de ontwikkeling van lakschurft trager, waardoor het enkele dagen langer duurt voordat pootgoed (te) zwaar met lakschurft bezet raakt.

Voorkomen van gewasaantasting

Gebruik pootgoed dat vrij is van Rhizoctonia. Op de meeste gronden vormen de sclerotiën en de schimmeldraden op de poters (in de ogen) de belangrijkste besmettingsbron. Bepaling van de vitaliteit van lakschurft op het pootgoed voor het wel of niet inzetten van een knolbehandeling tegen Rhizoctonia is zeer waardevol gebleken. Als er kans is op slechte opkomst niet poten als de grond nog koud is (< 10°C), zoveel mogelijk voorkiemen en ondiep poten. Bij een (te) nauwe vruchtwisseling heeft men meer kans op aantasting. Behandelen van pootgoed en/of grondbehandeling met een Rhizoctonia-bestrijdend middel leidt ook bij eerder genoemde lage temperaturen en diep poten tot goede resultaten.

Voorkomen van lakschurft

Blank pootgoed gebruiken, indien nodig poters of grond behandelen met daartoe toegelaten middelen. Na chemische loofdoding wordt de vorming van lakschurft sterk bevorderd. Looftrekken en groenrooien leidt tot minder lakschurft, maar is niet afdoende. Voorkom dat veel grond in de bewaarplaats komt en voorkom stortkegels.

Openingsfoto: Dicht met kleine tot matig grote sclerotiën bezette knol. (Plant Research International Wageningen)

Evenementen

©2015 - 2024 Aardappelwereld | Ontwerp en realisatie COMMPRO