Opnieuw wratziekte vastgesteld in noordoost-Nederland

16 december 2021

Het gaat om vier landbouwpercelen in noordoost-Nederland, waarop de Nederlandse Algemene Keuringsdienst voor zaaizaad en pootgoed van landbouwgewassen (NAK) symptomen van wratziekte had aangetroffen. De besmettingen werden vastgesteld in de aardappelrassen Altus (tweemaal), Aventra en Festien. Op de besmette percelen heeft de NVWA een teeltverbod opgelegd voor het telen van voortkwekingsmateriaal en aardappelen voor een termijn van tenminste 20 jaar.

Naar verhouding meer controles

In 2020 stelde de NVWA wratziekte vast op drie percelen in de gemeente Stadskanaal. De oorzaak van deze besmettingen bleek een voor Nederland nieuw pathotype (fysio), namelijk pathotype 38 (Nevşehir). “Ondanks het feit dat de officiële vaststelling van het fysio maanden in beslag neemt, zijn we direct onderzoek gestart met nieuwe DNA-technieken om alvast inzicht te krijgen in de mogelijke herkomst van de nieuwe besmetting”, vertelde dr. Bart van de Vossenberg eerder dit jaar tijdens een online bijeenkomst van de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO). Sinds de vorige ontdekking van een nieuw fysio (fysio 18) van wratziekte, alweer bijna twintig jaar geleden, heeft de NVWA een scala aan nieuwe onderzoeksmethoden ontwikkeld.

‘Echt wratziektejaar’

Om goed in kaart te brengen hoe groot het probleem in het betreffende gebied is, deed de NVWA in 2021 naar verhouding meer controles in de nabije omgeving van de in 2020 geconstateerde besmettingen. Binnen een straal van vijf kilometer werden twintiginspecties gedaan en op een afstand van vijf tot tien kilometer nog eens twintig. Deze controles in noordoost-Nederland werden half november afgerond en hebben geleid tot een aantal vondsten van wratziekte. Daarvan bevonden zich er twee in de gemeente Westerwolde, op minder dan vijf kilometer afstand van de in 2020 aangetroffen besmettingen, één in de gemeente Veendam en één in de gemeente Emmen. Dit gebeurde nadat de teler symptomen van wratziekte in zijn geoogste aardappelen had gemeld. Omdat 2021 door de relatief grote hoeveelheden neerslag als een ‘echt wratziektejaar’ kan worden gezien, stelt de NVWA dat het aantal besmettingen in dit jaar meevalt. Voor elke besmetting met wratziekte onderzoekt de NVWA welk pathotype de oorzaak is, naar verwachting zullen de betreffende pathotypes in juni 2022 bekend worden.

Resistentieonderzoek fysio 38

Eerder meldde de NVWA al dat het voor aardappeltelers in de omgeving van de besmetverklaringen van groot belang is om te weten welke rassen voldoende mate van resistentie tegen het aanwezige fysio hebben. Door inzet van dergelijke rassen is te voorkomen dat wratziekte in het gewas optreedt. De toegelaten rassen in Nederland werden tot op heden echter niet onderzocht op resistentie tegen fysio 38, omdat dit fysio niet eerder in Nederland werd gevonden. In de komende maanden worden daarom 50 aardappelrassen onderzocht op resistentie tegen het nieuwe fysio 38. Dit officiële onderzoek bestaat uit twee achtereenvolgende laboratoriumtoetsen. Van de eerste toets worden de resultaten in maart 2022 verwacht. Aansluitend daarop vindt de tweede toets plaats, waarvan de resultaten in juni verwacht worden. Vervolgens wordt het officiële resistentiecijfer bekendgemaakt. “Om zo snel als mogelijk inzicht te krijgen wat er aan resistenties zit in het huidige rassenpakket, hebben we zoveel mogelijk wratten verzameld”, vertelde Bert Waterink, sectormanager akkerbouw fytosanitair van de NVWA, hierover tijdens de NAO-bijeenkomst.

Belang van controle op wratziekte

Jaarlijks worden door de NVWA en de NAK (in opdracht van de NVWA) controles uitgevoerd om vast te stellen of wratziekte in aardappelgewassen voorkomt. Zonder maatregelen kan wratziekte zich snel verspreiden. Naast nadelige gevolgen voor de teelt in Nederland, betekent wijdere verspreiding in een gebied ook een gevaar voor de export van pootaardappelen en ander voortkwekingsmateriaal. Wereldwijd wordt wratziekte als een quarantaineorganisme beschouwd waarvoor landen gebiedsvrijheid voorschrijven. Daarom is de toezichthoudende taak van de NVWA in deze belangrijk, geeft de autoriteit aan.

Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:

Wratziekte toegevoegd aan verzekeringsdekking PotatoPol

Met ingang van teeltseizoen 2023 zijn leden van PotatoPol naast bruinrot, ringrot en PSTVd, ook verzekerd voor wratziekte. Met deze toevoeging wil PotatoPol aardappeltelers een vangnet bieden voor de mogelijk aanzienlijke financiële gevolgen van een besmetting van een aardappelperceel met deze ziekte. De verzekeringsmaatschappij geeft aan dat zo’n besmetting kan leiden tot waardeverlies van de…

Nancy Rietbroek nieuwe operationeel directeur NAK

Het bestuur van de NAK heeft Nancy Rietbroek (49) benoemd tot operationeel directeur. Vanaf 1 maart 2023 beginnen haar werkzaamheden bij de NAK. De functie van operationeel directeur binnen de NAK is een nieuwe functie die ontstaat door het (her)introduceren van een tweehoofdige directie van de keuringsdienst.

Teeltvoorschrift wratziekte in kerngebieden uitgebreid

Op verzoek van BO Akkerbouw heeft het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) per 1 januari 2023 het teeltvoorschrift wratziekte uitgebreid. De lijst met toegestane aardappelrassen in de kerngebieden geldt niet langer voor alleen de zetmeelaardappelteelt, maar vanaf nu voor alle aardappelteelt. Ook is een nieuw kerngebied ingesteld, ten oosten van Veendam, vanwege een…

NVWA erkent inundatie als maatregel voor Meloidogyne chitwoodi en fallax

LTO Nederland laat weten dat de NVWA inundatie, het langdurig onder water zetten van een perceel, op verzoek van de LTO werkgroep pootaardappelen heeft erkend als bestrijdingsmaatregel voor percelen waar maatregelen voor de wortelknobbelaaltjes Meloidogyne chitwoodi en/of Meloidogyne fallax van toepassing zijn.