Als de aardappel uw vak is, lees Aardappelwereld magazine digitaal en op papier

Laat knoltemperatuur niet te ver terugzakken

maart 2024


In de maand februari 2024 is opnieuw een weerrecord gebroken. De gemiddelde dagtemperatuur was met 8,3 graden Celsius bijna het dubbele van normaal in deze periode (1991-2020) en lag ruim een halve graad boven het vorige record uit 1990. Dit had ook zo zijn gevolgen voor de aardappelbewaring. Niet alleen op dat moment, maar net zo goed voor de komende tijd.

Begin maart zijn de probleempartijen met niet al te veel ingeschuurde rotte knollen en natte grond wel onder controle, de slechtste zijn vrijwel allemaal vertrokken. Wat nu dus in bewaring ligt betreft over het algemeen goed beheersbare volumes. Wel met één nadelige overeenkomst: vrijwel overal is hierin behoorlijk intensief en lang gedroogd. En dat is gepaard gegaan met een flinke volumekrimp. Soms zijn de hopen met wel tien­tallen centimeters ingezakt. Toch was het vele drogen over het algemeen een echte noodzaak. Dat ging samen met de nodige kosten door een combinatie van veel ventilatie-uren en relatief hoge stroomprijzen, zo constateerden veel telers. De uitgaven hiervoor zullen waarschijnlijk niet in lijn liggen met de begrote kostprijs, voor wie de rekensom vooraf gemaakt hebben.

Voorkom temperatuurschommelingen

Een andere factor die de bewaarkosten laat toenemen, is het zeer zachte weer in de maand februari. De gemiddelde temperatuur was zelf bijna het dubbele van normaal, volgens het KNMI. Gevolgen hiervan waren ook merkbaar in de bewaarschuren. Dit brengt eveneens extra stroomkosten met zich mee. In schuren met mechanische koeling ging vooral veel energie naar de verdampers. In bewaarruimten zonder deze voorziening waren extra ventilatie-uren met buitenlucht nodig. Wat in het laatste geval tegelijkertijd gebeurde, is dat de knoltemperatuur is meegestegen. In sommige schuren ligt die op wel 8 tot 9 graden Celsius. Van belang is nu om zodra een periode met wat lagere (nacht)temperaturen aanbreekt de temperatuur omlaag te krijgen. Het is in die gevallen echter niet raadzaam om dan helemaal weer terug proberen te ventileren naar de oorspronkelijke bewaartemperatuur van 6,5 tot 7 graden Celsius. De kans is namelijk groot dat de buitentemperaturen vanaf nu relatief hoog blijven. Beter is het dan om de knoltemperatuur maximaal 1 tot 1,5 graad Celsius te laten zakken. De kans om koelacties als deze later nog eens te moeten herhalen, is immers groot. Wanneer dat samen gaat met te grote temperatuurschommelingen, dan versterkt dat de ademhaling, met kans op snellere kieming en uitdroging van de knollen. Het is nu al merkbaar dat de knollen als gevolg van de hogere temperaturen een stuk kiemlus­tiger zijn dan een maand geleden. Dat vraagt allereerst om frequente monitoring op kieming, en vooral het blijvend hanteren van de voor­geschreven doseringen en intervallen die horen bij de gebruikte kiemremmers. Ook dat kost geld, maar hiervan afwijken kan nog meer in de papieren lopen.

Condensvorming is te voorkomen

Nog een recente constatering in veel bewaarplaatsen zijn problemen als gevolg van condens. Wat heel veel voorkomt, is dat knollen in de bovenlaag van de hopen erg nat zijn. Bij hogere buitentemperaturen als in februari stijgt in schuren met minder goede dakisolatie de temperatuur van de lucht boven de hoop. Dan kan op de koudere bovengelegen knollen condens ontstaan. Gevolg is vaak dat hier, en tot tientallen centi­meters daaronder, eveneens veel meer kieming op de knollen zichtbaar is dan daaronder. Het is een situatie die simpelweg te voorkomen is door meten, controleren en tijdig handelen. Ventileer regelmatig intern om de knol- en luchttemperatuur in de bovenlaag gelijk te houden en/of maak gebruik van condensventilatoren. ●

Het bewaren van aardappelen is een vak apart en vereist veel kennis en ervaring. In deze Bewaarcolumn delen vier ervaren bedrijfsadviseurs van Delphy bij toerbeurt actuele bewaartips met lezers van Aardappelwereld magazine. Dit keer een bijdrage van Renould Schiffelers, werkzaam in de regio Zuidoost-Nederland.

Lees hier ons volledige bewaardossier!

Evenementen

©2015 - 2024 Aardappelwereld | Ontwerp en realisatie COMMPRO