Oorlog in Israël heeft ook grote gevolgen voor de aardappelsector

24 oktober 2023

“De landbouw en ook de meeste aardappelteelt vindt plaats in het zuiden van Israël, in de Negev woestijn. Dit is het gebied waar de Hamas Israël heeft aangevallen en veel mensen heeft gedood en gekidnapt. De reden dat de aardappelen in dit gebied groeien is dat er veel ruimte is om te telen, zodat de telers een ruime rotatie kunnen houden. Daarnaast is het water goedkoper omdat we daar gerecycled water gebruiken. Verder is dit deel van het land het weer en de groeiomstandigheden aantrekkelijker voor aardappelen dan in het noorden. Er zijn veel zandige percelen, waar je goed in de winter kunt rooien. Veel percelen liggen ten noorden, oosten of ten zuidoosten van de Gaza strip. Precies in het gebied dat nu afgesloten is voor burgers”, schetst Behare de situatie.

Pootseizoen loopt ten einde

“Op dit moment loopt het pootseizoen van de winterteelt, het belangrijkste groeiseizoen in Israël, op zijn einde. Het poten start in het midden van september en gaat door tot eind oktober. We gebruiken in deze teelt pootgoed dat in het voorjaar in Israël is geteeld door gespecialiseerd lokale pootgoedtelers. Het is in september niet mogelijk om pootgoed uit Europa te importeren en direct uit te poten”, legt de aardappelspecialist uit.

Export onder druk

“In de regio vlakbij de Gazastrook zijn diverse telers actief. Velen zijn verenigd in gemeenschappelijke nederzettingen bekend als kibboetsen. Kibboetsen telen en verpakken aardappelen in coöperaties.  Een van deze grotere coöperaties in de regio is Hevel Ma’on, dat behoort tot 14 kibboetsen. De velden van deze telers liggen net buiten de Gazastrook, net als het pakstation. Hevel Ma’on verpakt jaarlijks 120.000 ton aardappelen, waarvan 70.000 ton in het winterseizoen en in het voorjaar 50.000 ton. Van de totale productie exporteren ze 50 procent naar Europa. In de winter vindt de meeste export plaats. De voorjaarsjaarteelt wordt meer lokaal afgezet omdat het oogsten pas in mei-juni begint. Dat is meestal te laat in het seizoen om te exporteren, omdat de eerste primeurs in Europa dan op de markt komen”, legt Behare uit.

Aardappelen voor lokale consumptie

“Een direct gevolg van de oorlog is dat je niet binnen 4 kilometer van de grens bij de aardappelpercelen kunt komen. Dit gebied is afgezet door het leger. Percelen die al gepoot zijn, kunnen telers daarom officieel niet bereiken. Toch zijn er telers die het gebied insluipen om de beregening aan te zetten en percelen te onderhouden van telers die zijn vermoord, gekidnapt of gewond zijn geraakt. We weten hoe we het leger kunnen ontwijken. We willen graag zoveel mogelijk aardappelpercelen redden, ondanks dat deze percelen in de gevaarlijke zone zitten”, benadrukt Behare het belang van de aardappelteelt. “Buiten deze zone zijn zowel coöperaties als private aardappelbedrijven, nu volop actief om aardappelen te poten, vaak onder bewaking van het leger. We verwachten namelijk de komende maanden voedsel tekort in de lokale markt, vanwege het ontbreken van arbeiders. Veel arbeiders uit Thailand zijn namelijk gedood en overlevenden willen zo snel mogelijk terug naar hun thuisland. Dat betekent dat het niet mogelijk is om arbeidsintensieve groentegewassen te planten. Om voldoende voedsel beschikbaar te hebben moeten we onze bevolking van voedsel voorzien dat relatief gemakkelijk te telen en te oogsten is en daarbij een goede calorische en nutritionele waarde heeft. Dat zijn aardappelen. Wanneer ik 4 maanden vooruit kijk, dan zal er minder export plaatsvinden en meer afzet in de lokale markt om zo onze bevolking te voeden. We zullen de export blijven voorzien om ook onze merknaam te behouden, maar er zal wel minder beschikbaar zijn”, schetst hij de verwachte aardappelmarkt deze winter. “Wat betreft de pootgoedimport uit onder meer Nederland is nu nog veel onduidelijk”, laat hij weten. Vorig jaar exporteerde Nederland nog bijna 15.000 ton pootgoed naar Israël.

Ook in Gaza minder aardappelen

“Ook de aardappelmarkt in de Palestijnse Gazastrook staat onder druk. Ze telen daar vooral veel Spunta’s. De pootgoedimport hiervan loopt via Israël. Omdat de grenzen hier nu gesloten zijn zal daar ook minder areaal uitgepoot worden en deze winter minder kwantum beschikbaar zijn”, legt Behare de uit, waarbij hij benadrukt dat er een goede samenwerking was tussen de aardappeltelers en handelaren uit Gaza en Israël. “Er was een vrije passage van pootgoed en mensen die in aardappelen handelden. Eind augustus was er nog Palestijnse delegatie vanuit Gaza afgereisd om de handel te bespreken. In het verleden werkten de telers prima, maar nu ligt alles stil. En het is de vraag hoe het verder moet. Ik hoop dat er weer een nieuw evenwicht kan komen, zodat we zaken weer kunnen gaan opbouwen.”

Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:

Breeders Trust benoemt Corné Beers als nieuwe directeur

Per 1 januari 2024 wordt Corné van Beers (53) benoemd tot algemeen directeur van Breeders Trust NV in Brussel. Van Beers volgt Geert Staring op die de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt.

Tanzania werkt met Nederland aan roadmap voor bloeiende pootgoedsector

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) laat weten dat Tanzania en Nederland een gezamenlijke roadmap gaan ontwikkelen, voor een bloeiend pootaardappel-ecosysteem in het Oost-Afrikaanse land. Het besluit hiervoor namen de landen tijdens een workshop die werd bijgewoond door publieke en private stakeholders uit de tuinbouw- en de aardappelsector.

Aviko Potato meldt historisch poolresultaat dankzij gunstige markt

De Aviko Potato-pool van oogst 2022 heeft volgens de Aardappel Telers Commissie (ATC) een historisch resultaat bereikt. Voor de pool zonder voorverkoop komt de gemiddelde prijs uit op 36,27 euro per 100 kilogram, voor de pool met voorverkoop is dat 31,25 euro per 100 kilogram.

Start aardappelpilot toont verschillen tussen rassen

Met een nieuwsgierige blik lopen Guido Schriever en Ben Bredek namens de aardappelpilot ‘ontwikkeling duurzame consumptieaardappelteelt in ketenperspectief’ op aanwijzing van WUR-bedrijfsleider Marcel Tramper langs 40 verschillende rassen. Deze worden dit seizoen door WUR in Westmaas en Vredepeel getoetst op duurzaamheidskenmerken als stikstofbehoefte, droogte en hitte stress.